Europako Neolitoa

Europako Neolitoa Europan teknologia neolitikoa nabarmendu zen historiaurreko garaia izan zen. Hau da, K.a. 7000 (Grezian agertu ziren lehenengo gizarte laborariak) eta K.a. 1700 (Brontze Aroaren hasiera ipar-mendebaldeko Europan) arteko garaia. Mesolito eta Brontze Aroaren artean gertatu ziren aldaketa kultural hauek hego-ekialdetik ipar-mendebalderantz zabaldu ziren, 1 km/urteko abiaduraz.^[1] Neolitoaren iraupena tokiz toki aldatu zen, hego-ekialdeko Europan 4.000 urte (K.a. 7000 –K.a. 3000) hego-mendebaldeko Europan, berriz, 3.000 urte (c. K.a. 4500 –K.a. 1700).

Lehen nekazariak eta abeltzainak Anatoliatik, gaur egungo Turkiatik, iritsi ziren Europara. Herri horiek Europako eta Ekialde Hurbileko ehiztari biltzaile taldeen arteko nahasketaren emaitza ziren. Duela zortzi mila urte pasatxo, lehen nekazari horiek mendebalderantz joaten hasi ziren, Europara, eta han tokiko ehiztari biltzaileekin gurutzatu ziren. Hainbat unetan iritsi ziren Mendebaldeko Europako ia enklabe guztietara, milaka urtez iraun zuen prozesu batean^[2].

Neolitoa Europan hedatzeko hiru bide nagusi izan zituen, VI. eta V. milurtekoen artean: Egeo itsasoa (zeramika pintatua); Danubio ibaiaren arroa (zerrenda pintatuta dituen zeramika); eta Mediterraneo itsasoaren kostaldea (zeramika kardiala).

1. ↑ Ammerman, A. J.; Cavalli-Sforza, L. L.. (1971). «Measuring the Rate of Spread of Early Farming in Europe» Man 6 (4): 674–88.  doi:10.2307/2799190..
2. ↑ (Gaztelaniaz) Cientifica, Cultura. (2022-05-29). «La transición al Neolítico en Europa» Cuaderno de Cultura Científica (Noiz kontsultatua: 2024-05-19).